Öfke Kontrol Bozukluğu Nedir?
Öfke Kontrol Bozukluğu
Öfke, kişinin haz alma duygusunu engelleyen her türlü durum, olay ya da kişiye karşı geliştirdiği bir duygudur.
Öfke, diğer olumsuz duygulara göre daha çok zarar verir. Fakat öfke doğru ve uygun ifade edildiği zaman, sağlıklı ve normal bir duygudur.Eğer kontrolden çıkar ve yıkıcı bir hale gelirse, kötü sonuçları da beraberinde getirebilir. Öfkeyi yıkıcı veya yapıcı yapan nokta; kontrol edilebilirliği ile bağlantılıdır.
Öfke kontrol bozukluğu, insanların içinde bulunduğu ilişkisinde,işinde,ailesinde veya okulunda olumsuz sonuçlar yaratabilir. Bu olumsuz sonuçlar sadece kişinin ve çevresinin mental olarak etkilenmesi değil, öfke doğru kontrol edilmediğinde yasal yani mali sonuçları da beraberinde getirebilir.
Öfke Kontrol Bozukluğu Nedir?
Öfke kontrol problemi, bazen fiziksel olarak kişinin ani dürtüsel,şiddetli,saldırgan orantısız tepki verdiği, bazen de bağırmak, öfkeli bir şekilde sözlü olarak patlamak gibi ortansız tepkiler verdiği durumdur.Bireyin bir tehlike ya da engellenmeyle karşılaştığında yaşadığı çaresizlik, güçsüzlük ve yetersizliğin yarattığı kaygı sonucunda gelişen kızgınlık ve şiddete kadar değişik uzantıları olabilen duygu bütünüdür.
Öfke Kontrol Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Öfkenin hem psikolojik hem de fiziksel belirtileri vardır. Öfkeyi her zaman tek başına bir duygu olarak düşünmemeliyiz. Öfke kendi başına bir duygu olsa da diğer duyguları da beraberinde getirebilir. Öfke kontrol bozukluğu, mutsuzluk, kaygı, gerginlik, ağlama, suçluluk duyguları, stres duygularıyla beraber de görülebilir.
Öfke kontrol bozukluğunun sıkça görülen fiziksel belirtilerileri şunlardır;
- Olay anında veya sonrasında kişiye veya nesneye yönelik şiddet uygulaması
- Tansiyon yükselmesi
- Kalp çarpıntısı
- Göğüste sıkışma
- Vücutta karıncalanma
- Adrenalin ve noradrenalin seviyelerinde yükselme
- Nefes alıp vermede düzensizlik (genel olarak çok hızlı nefes alıp verme)
- Baş ağrısı
- Aşırı stres ve gerginlik
- Yüksek sesle konuşma, özellikle bağırma
- Damar elastikiyetinin azalması
- Kan basıncının yükselmesi
- Karşındaki kişiyi tehtid etme, aşağılama
- Arkadaşlar veya aile üyeleri tarafından öfke problemi olduğuna dair uyarılar alınması
Öfke kontrol bozukluğunun zihinsel belirtileri şunlardır;
- Uykusuzluk
- Dikkatsizlik
- Unutkanlık
- Konsantrasyon bozukluğu
- Düşük performans
- Ruh sağlığının olumsuz etkilenmesi
Kendinizde veya çevrenizde bulunan birinde yukarıdaki belirtilerin olduğunu düşünüyorsanız ve izmir psikolog arayışındaysanız, mutlaka bir uzman desteği için bizimle iletişime geçiniz.
Öfke Kontrol Bozukluğu Nedenleri Nelerdir?
Öfke kontrol bozukluğu sebepleri tedavisi için oldukça önemlidir.Öfke kontrol bozukluğu nedenlerinin en başında çocukluk dönemi gelir.
Tüm duygu durum bozukluklarında olduğu gibi öfke kontrol bozuklukluğu içinde kişinin çocukluk dönemi yani yetişme dönemi önemli bir rol oynar.
Çocukluk çağında yaşanan olaylar ve aile tutumu yetişkinlik dönemini oldukca etkilemektedir. Ebeveynlerin kendi başa çıkma mekanizmaları, stresi nasıl yönettikleri ve çocukla nasıl model oldukları da oldukça önemlidir. Aile de öfkenin hakim olması, şiddetin kullanılması da çocuğun bunu model almasına neden olur.
Genel olarak ailesi tarafından engellenen,şiddet gören,aşağılamaya maruz kalan,kendini ifade etmesine izin verilmeyen biriylerde ergenlik veya yetişkinlik çağında öfke kontrol bozukluğu görülür.Kişinin yetiştirilme şekli, büyüdüğü ortam ve sosyal çevre öfke kontrolünü öğrenmesinde etkilidir. Ayrıca öfke kontrol sorunu yaşayan kişilerde serotonin hormonunun çalışmasında bir problem olduğu bilinmektedir.
Ayrıca ailede genetik olarak ruh sağlığı sorununa yatkınlık olması da kişinin öfke kontrol bozukluğu yaşamasında tetikleyici bir sebep olabilir.
Çocukluk çağında yaşananlara ek olarak, epilepsi gibi beyin hastalıklarının da öfke kontrol bozukluğuna neden olabileceği görülmüştür. Bazı epilepsi türlerinin bayılmalar şeklinde değil de öfke patlamaları şeklinde görüldüğü gözlenmiştir.
Öfke tepkisini tetikleyebilecek yaygın görülen durumlar şunlardır:
- Stres
- Madde veya alkol bağımlılığı
- Yas
- İletişimin zayıf olması
- Depresyon
- Finansal sorunlar
- Aile,ilişki veya iş ile ilgili konularda probmlemler yaşanması
Öfke Nasıl Kontrol Edilir?
Öfke kontrolünü sağlamaya çalışmak,bu konuda sorun yaşayan herkes için zorlu bir mücadeledir. Öfkeyi kontrol edebilmek için bazı yollar şunlardır:
- Egzersiz,spor yapmak: Spor yapmak,temiz hava almak,yürüyüş yapmak gibi birçok aktivite öfkeye neden olarka sinir ve stresi azaltmaya yardımcı olur. Fiziksel aktiviteler, kişinin vücudunda birikmiş olan enerjinin dışarıya çıkmasına ve hareketi artırarak beyne giden kan seviyesini de yükselmesine yardımcı olur.
- Nefes egzersizleri: Derin ve doğru nefes alıp vermek kişinin öfkesini kontrol etmesine yardımcı olmaktadır. Doğru nefes alıp vermek için nefes egzersizleri pratikleri yapılmalıdır.
- Rutin belirlenmeli: Kişinin kendisini sakinleştirecek cümleler belirlemesi, örneğin “iyiyim”, “sakin ol” , “ani bir tepki verme” gibi cümleleri tekrarlamak ve mutlu bir anı hatırlayarak gevşemesi, kişinin öfkesini kontrol etmesine yardımcı olur.
- Mola vermek: Gün içinde stres seviyesinin yükselmesine ve öfkelenmenize neden olan belirli olaylar varsa böyle anlarda kısa bir mola verilemelidir. Sessiz ve sakin bir ortamda verilen molalar, kişiyi stresten uzaklaştıracağı için öfke kontrolünü yönetmesine yardımcı olur.
Eğer tüm çabalarınıza rağmen öfkeniz sonradan pişman olacağınız ya da çevrenizdeki kişilerin kırılmasına yol açan davranışlara neden oluyorsa bu konuda psikolog izmir ile görüşülmelidir.
Öfke Kontrol Bozukluğu Tedavisi
Öfke kontrol bozukluğu tedavisi uzun süreli ancak oldukça etkilidir. Öfke kontrol bozukluğu tedavisi mümkün olan ve müdahale edilmesi gereken bir durumdur.
Öfke kontrol bozukluğu tedavisi için kullanılan çeşitli yöntemler vardır. Fakat tüm yöntemlerde ki ilk adım, kişide öfkenin yarattığı bu duygu durum bozukluğunun nedenini yani altında yatan sebebini bulmaktır.
Bilişte Davranışcı Terapi (BDT), öfke kontrol bozukluğunun tedavi edilmesinde kullanılan bir terapi tekniğidir. Bilişte Davranışçı Terapi tekniğinde, kişinin öfkesini besleyen işlevsiz düşünce kalıpları üzerinde çalışır. Öfkenin neden olduğu,geçmişinde yatan travmalar, nelerin öfkeyi kontrolsüz bir biçimde dışa yansıttığının üzerinde çalışılır.BDT ile, kişinin makul ve doğal bir sinirlilik öfke yaşaması ve öfke kontrolü sağlanmasını öğrenmesi hedeflenmektedir.
Bunların yanında rahatlama egzersizleri, nefes egzersizleri de yaparak öfkenin kontrol edilerek dışa vurulması sağlanabilir.Tedavi süreci boyunca kişinin ailesi, arkadaşları, temasta bulunduğu kişiler tarafından desteklenmesi oldukça önemlidir.
Öfke kontrol bozukluğu tedavisi mutlaka gerçekleştirilmelidir. Hem kişinin kendisi, hem de çevresi için kötü sonuçlara yol açmaması için mutlaka bir uzman psikolog izmir desteği alınmalıdır.
Eğer kendinizde veya çevrenizde bu problemin olduğunu düşünüyor ve destek almak istiyorsanız istiyorsanız ister online psikolog ile ister izmir uzman psikolog ile bu tedaviyi gerçekleştirebilirsiniz.